Rezerwat „Jezioro Gaudy"
Rok utworzenia: 1957
Powierzchnia: 520,56 ha

Rezerwat Jezioro Gaudy utworzono w celu ochrony naturalnej ostoi i miejsc lęgowych licznego ptactwa wodnego i błotnego oraz zespołów roślinności torfowiskowej.

Rezerwat chroni naturalne ostoje i miejsca lęgowe licznego ptactwa wodnego i błotnego oraz zespoły roślinności torfowiskowej.
Rezerwat, oprócz jeziora Gaudy (187,80 ha), obejmuje 332,76 ha powierzchni, z czego na bagna przypada 86%. Lasy otaczające rezerwat są ostoją i miejscem gniazdowania bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego, czapli, jastrzębi, myszołowów, błotniaków i kań. Jesienią rozległe bagna przylegające do jeziora Gaudy stanowią ponadto jedno z największych  w rejonie noclegowisk żurawi przygotowujących się do odlotu.
Niedostępność bagien daje również miejsce schronienia łosiom, jeleniom, sarnom i dzikom. Czasem zajrzy tu wilk. W roku 1998 w rezerwacie i jego najbliższym otoczeniu przeprowadzono reintrodukcję bobra.

Jezioro Gaudy jest typowym zbiornikiem morenowym. Jego linia brzegowa jest stosunkowo słabo rozwinięta i w większej części porośnięta roślinnością szuwarową. Powierzchnia jeziora wynosi 163,10 ha, długość 2,5 km, szerokość do 1 km, a maksymalna głębokość 2 m. Dno jeziora pokrywa wielometrowa warstwa osadu.

Rezerwat „Jasne"
Rok utworzenia: 1988
Powierzchnia: 105,79 ha

Rezerwat „Jasne", utworzony został w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych oligotroficznego jeziora Jasne, dystroficznego jeziora Luba, torfowisk występujących w rynnie pojeziernej oraz otaczających je drzewostanów.

Rezerwat utworzony został w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych oligotroficznego jeziora Jasne, dystroficznego jeziora Luba, torfowisk występujących w rynnie pojeziernej oraz otaczających je drzewostanów.
Specyfiką rezerwatu jest istnienie obok siebie dwóch różnych ekosystemów: ubogiego w faunę i florę oligotroficznego  jeziora Jasne oraz bogatego przyrodniczo dystroficznego jeziora Luba. Życie biologiczne w jeziorze Jasne ze względu na niską zawartość składników odżywczych oraz niskie pH wynoszące 4.3 jest wyjątkowo ubogie. Ogranicza się do kilku gatunków glonów i sinic, wąskiego pasa roślinności przybrzeżnej oraz kanibalistycznego okonia karłowego. W normalnych warunkach pogodowych światło swobodnie penetruje całą głębokość (19 m) zbiornika, umożliwiając życie nielicznych roślin do głębokości 14 – 15 m. Zarastające jezioro Luba natomiast, zachwyca bogactwem florystycznym. Taflę jeziora porastają lilie wodne prezentujące się szczególnie atrakcyjnie w okresie kwitnienia. Okalające Lubę torfowiska porasta chroniona owadożerna rosiczka, czermień błotna, żurawina błotna, wełnianki, bobrek trójlistkowy i wiele innych.

Rezerwat „Czerwica"
Rok utworzenia: 1957
Powierzchnia: 12,59 ha

Rezerwat Jezioro Czerwica położony jest na półwyspie oraz dwóch wyspach jeziora Czerwica. Utworzony został w celu ochrony istniejącej od 1934 roku kolonii kormorana czarnego. Kormoran, umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze jako gatunek zagrożony wyginięciem, gnieździ się w dużych koloniach położonych w bezpośrednim sąsiedztwie zbiorników wodnych.

Jeszcze niedawno kolonia kormoranów położona nad jeziorem Czerwica liczyła około 200 gniazd. Najwięcej w historii rezerwatu naliczono ich w roku 1955 – 932  sztuki.

W 2010 r. ptaki opuściły kolonię z przyczyn do tej pory niewyjaśnionych, jednak ochrona rezerwatowa istnieje nadal, ze względu na potencjalne miejsce gniazdowania tych ptaków.